Nhằm góp phần đổi mới tư duy nghiên cứu và nâng cao hiệu quả đào tạo sau đại học trong lĩnh vực luật học, vào lúc 14h00 ngày 20/5/2025, tại phòng họp A.908 – cơ sở Nguyễn Tất Thành, Trường Đại học Luật TP.HCM đã tổ chức tọa đàm với chủ đề “Phương pháp luận nghiên cứu luật học và đào tạo sau đại học”.
Chương trình có sự tham gia và chủ trì của GS.TS. Võ Khánh Vinh – Nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Phó Trưởng ban Chỉ đạo phát triển đào tạo và nghiên cứu khoa học Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội. Buổi tọa đàm còn có sự góp mặt của các giảng viên Khoa Luật Hình sự (không có giờ giảng), nghiên cứu sinh, học viên sau đại học và các cá nhân quan tâm.
Tọa đàm “ Phương pháp luận nghiên cứu luật học và đào tạo sau đại học” diễn ra tại phòng họp A.908
Mở đầu tọa đàm, GS.TS. Võ Khánh Vinh nhấn mạnh rằng tư pháp hình sự là một lĩnh vực có tính thống nhất nhưng cần được tiếp cận từ nhiều chiều cạnh, cả về tư duy lý luận lẫn thực tiễn triển khai. Trong phần trình bày, GS.TS. Võ Khánh Vinh phân tích sâu về đặc trưng của tư pháp hình sự – một lĩnh vực có phương thức hoạt động độc lập, cụ thể là tố tụng tư pháp, vốn khác biệt rõ rệt với các phương thức điều chỉnh xã hội khác. Theo GS.TS. Võ Khánh Vinh, tư pháp hình sự không chỉ là công cụ phòng, chống tội phạm mà còn là thiết chế bảo vệ con người, lấy quyền con người làm trung tâm trong mọi hoạt động.
Từ đó, GS.TS. Võ Khánh Vinh đề xuất cần có một tư duy phương pháp luận mới để tiếp cận lĩnh vực này, vượt qua cách nhìn đơn chiều, hướng đến tư duy liên ngành, đa ngành và tiệm cận các chuẩn mực quốc tế và khu vực. Việc thiết kế hệ thống tư pháp hình sự, theo GS.TS. Võ Khánh Vinh, phải được đặt trên nền tảng triết lý rõ ràng, có tính biện chứng và gắn liền với thể chế, tổ chức tố tụng.
Một nội dung quan trọng được GS.TS. Võ Khánh Vinh nhấn mạnh là vai trò của nhân lực tư pháp – yếu tố thiết yếu nhưng chưa được quan tâm đúng mức. GS.TS. Võ Khánh Vinh thẳng thắn nhận định rằng đây là một lĩnh vực cần được nghiên cứu sâu sắc, vì “làm luật là một nghề mà đã là nghề thì phải có nhân lực”. Nếu không có đội ngũ được đào tạo bài bản và môi trường làm việc phù hợp, việc thực thi pháp luật sẽ gặp nhiều khó khăn. Ngoài nhân lực, điều kiện tài chính và cơ cấu tổ chức bộ máy cũng là những thành tố quan trọng quyết định hiệu quả vận hành của hệ thống tư pháp.
Không chỉ dừng lại ở chuyên môn tư pháp hình sự, tọa đàm còn mở rộng thảo luận sang nội dung phương pháp xác định đề án, luận văn, luận án trong đào tạo sau đại học. GS.TS. Võ Khánh Vinh dành thời gian trao đổi trực tiếp với giảng viên và học viên về những vấn đề thực tiễn trong việc lựa chọn và định hướng đề tài nghiên cứu. GS.TS. Võ Khánh Vinh khuyến khích đổi mới tư duy, không nên chỉ dựa vào những gì đã có, mà cần mạnh dạn lựa chọn đề tài có chiều sâu và tính đột phá. Theo GS.TS. Võ Khánh Vinh, sự đột phá phải bắt đầu từ chính đội ngũ giảng viên, người hướng dẫn cần đa dạng hóa và đổi mới phương pháp tiếp cận. Đồng thời, GS.TS. Võ Khánh Vinh đề cao yếu tố thực tiễn khi xây dựng đề tài, cho rằng người học có trải nghiệm thực tiễn sẽ đưa ra những góc nhìn gần gũi với cuộc sống và xứng đáng được tôn trọng trong cách tiếp cận nghiên cứu.
GS.TS Võ Khánh Vinh phát biểu chuyên môn về tư pháp hình sự
Một trong những vấn đề nhận được sự quan tâm tại tọa đàm là việc xây dựng đề tài liên ngành, đa ngành nhưng gặp trở ngại do rào cản về mã ngành. Trả lời câu hỏi này, GS.TS. Võ Khánh Vinh khẳng định rằng liên ngành không đồng nghĩa với việc bỏ qua trọng tâm. Người viết và người hướng dẫn cần xác định rõ trụ cột trong phương thức nghiên cứu, từ đó đảm bảo đề tài vừa phù hợp yêu cầu hệ thống, vừa đáp ứng được tính học thuật.
Các giảng viên chủ động chia sẻ quan điểm, những thắc mắc liên quan đến nghiên cứu luật học và đào tạo sau đại học
Buổi tọa đàm diễn ra thành công tốt đẹp, góp phần gợi mở nhiều định hướng mới trong nghiên cứu luật học và đào tạo sau đại học. Thông qua những chia sẻ chuyên sâu từ GS.TS. Võ Khánh Vinh, các giảng viên và học viên đã có thêm góc nhìn đa chiều, hiện đại và thực tiễn hơn trong tiếp cận phương pháp luận nghiên cứu luật học.
Buổi tọa đàm kết thúc thành công tốt đẹp mở ra nhiều cơ hội trong việc nghiên cứu lĩnh vực Luật học và đào tạo sau đại học
GS.TS. Võ Khánh Vinh đã dành tặng cuốn sách “Nhà nước pháp quyền và Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”
GS.TS. Võ Khánh Vinh đã dành tặng cuốn sách “Luật học và phương pháp luận nghiên cứu luật học”
Nội dung: Bích Thu
Hình ảnh: Minh Tú
Ban Truyền thông Ulaw