Trường Đại học Luật TP. HCM phối hợp tổ chức hội thảo góp ý xây dựng đề án hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam

Vào ngày 25/9/2025, Trường Đại học Luật TP.HCM phối hợp Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) tổ chức Hội thảo khoa học “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam - Những vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra” tại cơ sở Nguyễn Tất Thành trong khuôn khổ Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.

 

Hội thảo “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam - Những vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra” do Trường Đại học Luật TP.HCM phối hợp Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý (Bộ Tư pháp) tổ chức

Về phía Nhà trường, hội thảo có sự tham dự của PGS.TS. Trần Việt Dũng - Phó Hiệu trưởng Nhà trường; TS. Lê Thị Thúy Hương - Trưởng Phòng KHCN&HTPT cùng các thầy, cô là chuyên gia, giảng viên đến từ các Khoa, Viện và toàn thể học viên, sinh viên có quan tâm. 

Về phía khách mời có PGS.TS. Phạm Duy Nghĩa - Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đào tạo Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIART); PGS.TS. Nguyễn Ngọc Điện - Cố vấn cấp cao Viện Pháp luật và So sánh, Trường Đại học Kinh tế - Luật; TS. Nguyễn Văn Cương - Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý; TS. Chu Thị Hoa - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý; ThS. Dương Bạch Long - Trưởng Ban Nghiên cứu chiến lược, Xây dựng, Thi hành pháp luật và Quản lý ngành; ThS. Dương Thu Hương - Phó Trưởng Ban Nghiên cứu chiến lược, Xây dựng, Thi hành pháp luật và Quản lý ngành.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS. Trần Việt Dũng - Phó Hiệu trưởng Nhà trường cho biết trước những biến đổi sâu sắc của kỷ nguyên mới gắn với cách mạng công nghiệp 4.0 và sự thay đổi mạnh mẽ địa chính trị, pháp luật quốc gia cần thiết phải không ngừng hoàn thiện thể chế, pháp luật, trong đó có việc thiết kế lại cấu trúc hệ thống pháp luật theo hướng tinh gọn, đồng bộ, minh bạch và có khả năng thích ứng cao.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, pháp luật Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, nhưng cùng với thời gian, những khoảng trống pháp lý vẫn bộc lộ rõ và chưa theo kịp sự phát triển nhanh chóng của thực tiễn, nhất là trong các lĩnh vực mới như kinh tế số, trí tuệ nhân tạo, blockchain, biến đổi khí hậu và kinh tế tuần hoàn.

Trước bối cảnh đó, Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” do Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý chủ trì xây dựng mang ý nghĩa chiến lược, hướng đến việc thiết kế cấu trúc pháp luật mang tính khoa học vừa ổn định, có khả năng dự báo, vừa linh hoạt, thích ứng, phù hợp thực tiễn. 

PGS.TS. Trần Việt Dũng - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TP. HCM nhấn mạnh sự cần thiết phải hoàn thiện thể chế, pháp luật trước những biến đổi sâu sắc của kỷ nguyên mới gắn với cách mạng công nghiệp 4.0 và sự thay đổi mạnh mẽ địa chính trị 

Cũng trong khuôn khổ Hội thảo, TS. Nguyễn Văn Cương - Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý Bộ Tư pháp cho biết bên cạnh những thành tựu quan trọng mà pháp luật Việt Nam hiện nay đã đạt được, hệ thống hiện tại vẫn còn thiếu tính đồng bộ và tình trạng chồng chéo. Nhiều văn bản, bộ luật được ban hành nhưng vẫn còn phải chờ đợi sự hướng dẫn bởi các văn bản dưới luật gây khó khăn cho tiến trình thực thi. Vì vậy, việc nâng cao kỹ năng lập pháp và làm rõ cơ chế phân loại pháp luật trở thành yêu cầu cấp thiết, giúp đảm bảo hệ thống pháp luật minh bạch, khả thi và dễ tiếp cận.

TS. Nguyễn Văn Cương - Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý Bộ Tư pháp cho rằng hệ thống pháp luật Việt Nam cần minh bạch, đồng bộ và dễ tiếp cận hơn

Hội thảo được chia thành hai phiên với sự điều phối của TS. Nguyễn Văn Cương và  PGS.TS. Trần Việt Dũng, tập trung giải quyết 03 vấn đề chính: (i) Đánh giá hiện trạng hệ thống pháp luật; (ii) Kinh nghiệm quốc tế và (iii) Đề xuất mục tiêu và giải pháp.

Chủ tọa Hội thảo (từ trái qua phải) PGS.TS. Trần Việt Dũng - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TP.HCM và TS. Nguyễn Văn Cương - Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp

Phiên thứ nhất gồm các bài tham luận:

- “Tiếp biến, định vị, bản sắc: Một góc nhìn về cấu trúc pháp luật Việt Nam” - PGS.TS. Phạm Duy Nghĩa - Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đào tạo Trọng tài Quốc tế Việt Nam;

- “Xây dựng cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam trong giai đoạn hiện nay” - TS. Nguyễn Thị Ngọc Mai - Giảng viên Khoa Luật Hành chính - Nhà nước Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh;

- “Xác định các vai trong kịch bản soạn thảo luật phù hợp với yêu cầu của kỷ nguyên mới” - PGS.TS. Nguyễn Ngọc Điện - Cố vấn cấp cao Viện pháp luật và So sánh, Trường Đại học Kinh tế - Luật.

Nội dung các bài tham luận chú trọng đến việc đánh giá thực trạng hệ thống pháp luật Việt Nam, nhận diện những hạn chế còn tồn tại, đặt ra các câu hỏi nền tảng về tính chất của hệ thống pháp luật hiện nay, đồng thời đề xuất những định hướng cải cách nhằm xây dựng một cấu trúc pháp luật đồng bộ, dễ tiếp cận và phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững trong bối cảnh mới.

PGS.TS. Phạm Duy Nghĩa - Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đào tạo Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIART) chỉ ra những khác biệt giữa lý thuyết và thực tiễn và đưa ra định hướng tiếp biến toàn cầu với bản sắc Việt Nam trong tham luận “Tiếp biến, định vị, bản sắc: Một góc nhìn về cấu trúc pháp luật Việt Nam”

TS. Nguyễn Thị Ngọc Mai - Trưởng Bộ môn Lý luận Nhà nước và Pháp luật, Khoa Luật Hành chính - Nhà nước Trường Đại học Luật TP.HCM phân tích về tiêu chí phân ngành, vai trò luật quốc tế và mối liên hệ giữa các ngành luật trong tham luận “Xây dựng cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam trong giai đoạn hiện nay”

PGS.TS. Nguyễn Ngọc Điện - Cố vấn cấp cao Viện Pháp luật và So sánh Trường Đại học Kinh tế - Luật nhấn mạnh rằng pháp luật cần phù hợp và bảo đảm các quyền tự do được hiến định cho người dân trong tham luận “Xác định các vai trong kịch bản soạn thảo luật phù hợp với yêu cầu của kỷ nguyên mới”

Phiên thứ hai của Hội thảo gồm hai bài tham luận chính:

- “Thực trạng cấu trúc pháp luật hành chính Việt Nam” - TS. Nguyễn Thị Thiện Trí - Giảng viên Khoa Luật Hành chính - Nhà nước, Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh 

- “Thiết kế cấu trúc hệ thống pháp luật: Kinh nghiệm quốc tế và định hướng cho Việt Nam” - ThS. Huỳnh Thị Hồng Nhiên - Giảng viên Khoa Luật Hành chính - Nhà nước, Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh.

Các tham luận phân tích thực trạng hệ thống pháp luật hành chính, qua đó nhấn mạnh yêu cầu tái cấu trúc dựa trên các tiêu chí trụ cột, đề cao tính chuyên môn và tiếp thu kinh nghiệm quốc tế từ các yếu tố chính trị, kinh tế, văn hóa, pháp lý, hội nhập quốc tế và công nghệ. Mục tiêu đặt ra là xây dựng hệ thống pháp luật hành chính tinh gọn, đồng bộ, minh bạch, dễ tiếp cận, phù hợp với định hướng lập pháp của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XVI và yêu cầu phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.

TS. Nguyễn Thị Thiện Trí - Giảng viên Khoa Luật Hành chính – Nhà nước Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh trình bày tham luận “Thực trạng cấu trúc pháp luật hành chính Việt Nam”

ThS. Huỳnh Thị Hồng Nhiên - Giảng viên Khoa Luật Hành chính – Nhà nước Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh trình bày tham luận “Thiết kế cấu trúc hệ thống pháp luật: Kinh nghiệm quốc tế cho Việt Nam”

Các chuyên gia tích cực thảo luận, đóng góp ý kiến

Hội thảo “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam - Những vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra” đã chỉ ra những bất cập trong tính đồng bộ, minh bạch và khả thi của hệ thống pháp luật hiện nay. Trên cơ sở đó, các chuyên gia đề xuất giải pháp thiết thực góp phần định hình hệ thống pháp luật tinh gọn, dễ tiếp cận, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập trong kỷ nguyên số. Các ý kiến đóng góp tại hội thảo sẽ là nền tảng xây dựng Đề án “Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới."

Nội dung: Thục Quyên

Hình ảnh: Mai Khánh

Thực hiện bởi Phòng Truyền thông & QHDN